Thường các mẹ sẽ nghe thấy các từ như là sinh non tuần thứ 28, tuần 29, thai 33 tuần..v.v.. Vấn đề là mang thai bao nhiêu tuần thì gọi là sinh non & có nguy hiểm gì với sức khỏe của bé cũng như mẹ hay không?
Sinh non là gì?
Sinh non là những trẻ được sinh ra trước tuần thai thứ 36 của thai kỳ chuẩn là 40 tuần thai. Trẻ sinh non chưa đủ thời gian phát triển đầy đủ trong bụng mẹ, khi sinh ra sẽ có khả năng thích nghi với môi trường bên ngoài kém hơn các trẻ em sinh thường khác nên cần có chế độ chăm sóc đặc biệt hơn nhằm đảm bảo trẻ có thể phát triển bình thường.
Theo trang dieutri.vn giải thích cụ thể như sau:
Sinh non là em bé sinh ra nhiều hơn trước 3 tuần của 40 tuần thai chuẩn. Em bé sinh non sẽ có ít thời gian để phát triển đầy đủ & trưởng thành an toàn trong bụng mẹ dẫn đến gi tăng các nguy cơ về sức khỏe, sự phát triển, khó thở hoặc nghiêm trọng hơn là chảy máu trong não. Nếu có hiện tượng chuyển dạ sớm bác sĩ sẽ thực hiện các biện pháp can thiệp hằm cố gắng trì hoãn thời diểm sinh em bé càng trễ càng tốt, dù bé sinh non là điều không thể tránh khỏi thì bé ở trong bụng mẹ thêm được thời gian nào sẽ tốt cho bé thêm chừng ấy. Những ngày ở thêm trong bụng mẹ sẽ có thể giúp bé phát triển đáng kể hơn, hạn chế được ít nhất các nguy cơ về sức khỏe sau khi bé ra đời.
Trẻ sinh thiếu tháng là do các nguyên nhân từ sức khỏe của người mẹ, do các bất thường thai nhi trong giai đoạn mang thai và các nguyên nhân khác.
Nhũ nhi sẽ được bác sĩ xác định sinh non ra sao dựa 3 giai đoạn cụ thể là quá non, non & non muộn tùy thuộc vào tuần tuổi của thai nhi. Lúc nào bác sĩ sẽ có các biện pháp chăm sóc cụ thể hoặc quyết định xem trẻ sinh non có cần nằm lồng ấp hay không, có thể ở bên cạnh mẹ ngay từ lúc lọt lòng hay không.
Thai nhi bao nhiêu tuần thì gọi là sinh non?
Thai nhi sinh ra trước tuần thai 37 đều được gọi là trẻ sinh non. 3 giai đoạn xác định trẻ đẻ non tháng dựa vào tuần thai cụ thể như sau:
- Sinh quá non là bé sinh ra trước khi được 28 tuần tuổi trong bụng mẹ tính từ tuần thai thứ nhất của thai kỳ.
- Sinh non là những bé sinh ra trong giai đoạn thai phát triển được 28 tuần đến trước 33 tuần 6 ngày tuổi.
- Trẻ sinh non muộn là những trẻ được sinh ra ở tuần thai thứ 34 đến 36 tuần 6 ngày tuổi.
Xem thêm: Trẻ sinh non có thông minh không?
có thể phòng ngừa các hiện tượng sinh non không?
Khoa học tiến bộ đã phần nào hạn ché tình trạng sinh non ở thai phụ, nhất là những phụ nữ mới mang thai lần đầu có tỉ lệ sinh non cao hơn các mẹ sinh lần 2, 3. Những cách phòng tránh nguy cơ sinh non thường được áp dụng như sau:
- Dự phòng sinh non bằng cách khâu eo tử cung trong trường hợp hở eo tử cung, progesterone đặt âm đạo.
- Chế độ chăm sóc tiền sản đặc biệt cho những thai phụ có nguy cơ sinh non. Thai phụ sẽ được theo dõi và thăm khám hàng tuần.
- Thuốc giảm co beta – adrenergic được sử dụng ngày càng nhiều để ngăn chặn sinh non ở những thai phụ có nguy cơ cao. Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng tốt trong đa thai.
- Hiện nay chưa có bằng chứng nào chắc chắn cho thai phụ nằm nghỉ có thể ngăn ngừa khởi phát chuyển dạ sinh non. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy nằm nghỉ có tác dụng tốt trong đa thai và là một biện pháp vô hại. Do đó thai phụ có nguy cơ sinh non cần được khuyến khích nghỉ ngơi hợp lý.
Các nguyên nhân & dấu hiệu sinh non là gì?
Trước tiên các mẹ có thể xem qua một số câu hỏi điển hình của mẹ mang thai 34 tuần hỏi bác sĩ chuyên khoa sản như sau:
Thưa bác sỹ em mang thai tuần 34 mà thỉnh thoảng lại ra dịch nhầy màu trắng ở âm đạo. Liệu đó có phải là trường hợp dọa sinh non không ạ? Và em nên làm gì để ngăn chặn cho tới lúc sinh ạ? Xin bác sỹ tư vân giưp em. Em xin cảm ơn!
Nói về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này sẽ có 3 nguồn chính như sau:
1. Do bệnh lý của mẹ
- Tiền căn sinh non, nguy cơ tái phát sinh non chiếm 25-50%. Nguy cơ càng cao nếu càng có nhiều lần sinh non trước đó.
- Mẹ bị stress trầm trọng.
- Mẹ hút thuốc, uống rượu.
- Tỷ lệ sinh non cao ở những sản phụ có tình trạng kinh tế xã hội thấp. Những yếu tố quan trọng nhất trong nhóm này gồm dinh dưỡng kém, không được chăm sóc tiền sản đầy đủ, mẹ quá trẻ dưới 20 tuổi hoặc lớn hơn trên 40 tuổi và lao động nặng nhọc quá sức.
- Tiền căn sẩy, nạo thai ảnh hưởng lên sinh non nhưng chưa được chứng minh.
- Hở eo tử cung.
- Tử cung dị dạng, tử cung kém phát triển.
- Viêm ruột thừa thường đi kèm với chuyển dạ sinh non. Có 2 giả thuyết giải thích tình trạng này, một là tử cung bị kích thích do các cơ quan lân cận bị viêm nhiễm, hai là sự phóng thích nội độc tố của vi trùng cùng với sự tăng nhiệt độ.
- Viêm đài bể thận, nhất là khi kết hợp với sốt.
- Cao huyết áp do thai đôi khi cần chấm dứt thai kỳ sớm do tình trạng bất ổn của mẹ và thai nhi.
2. Nguyên nhân do nhau thai
- Nhau tiền đạo, nhau bong non.
- Thiểu năng nhau làm dinh dưỡng cho thai nhi không đầy đủ.
3. Do thai nhi
- Viêm màng ối do nhiễm trùng.
- Thai dị dạng: Cũng thường gây chuyển dạ sinh non nhất là khi kết hợp với đa ối (thai vô sọ), hoặc thiểu ối (không có thận).
- Đa ối: Chiếm 0,4-1,6% các thai. Khoảng 1/3 trường hợp đa ối có thể gây chuyển dạ sinh non.
- Đa thai: Thời gian mang thai trung bình là 280 ngày đối với đơn thai, song thai là 261,5 ngày và 3 thai là 246,5 ngày.
- Vỡ ối non: Chiếm 30% các cuộc chuyển dạ sinh non, 80% các trường hợp vỡ ối non không xác định được nguyên nhân.
Các dấu hiệu mẹ sẽ sinh non
- Có 4 cơn gò trong 20 phút hay 8 cơn gò trong 60 phút.
- Cổ tử cung mở từ 2 cm trở lên hoặc xóa ít nhất 80%.
- Có sự thay đổi ở cổ tử cung được nhận định trong nhiều lần khám liên tiếp.
- Vỡ ối.
Ngoài ra còn có một số dấu hiệu và triệu chứng giúp chẩn đoán sớm chuyển dạ sinh non như ra nhớt hồng hoặc dịch nhầy cổ tử cung, đau thắt lưng, trì nặng bụng, chuột rút, đau quặn ruột có thể kèm tiêu chảy… Vì vậy mẹ cần biết các biện pháp phòng tránh hiện tường này một cách tổng quát như sau
Những biện pháp tránh sinh non cho bà bầu hiện nay
Những biến chứng nội khoa như các bệnh lý cao huyết áp, tiểu đường nếu được theo dõi và xử trí thích hợp sẽ tránh được nhiều trường hợp phải chỉ định chấm dứt thai kỳ sớm.
Sốt cao cấp tính do bất kỳ bệnh lý nào cũng có thể gây sinh non nên phải được điều trị nhanh chóng và tích cực.
Nhiễm trùng đường tiểu như viêm bể thận thường kết hợp với gia tăng tần số sinh non.
Viêm âm đạo và cổ tử cung – nhiễm trùng tại chỗ có thể là nguyên nhân của sinh non và vỡ ối non, vì thế thai phụ cần xét nghiệm khí hư và điều trị thích hợp.
Thai phụ nên đến khám khi có những triệu chứng báo hiệu chuyển dạ sinh non như đau lưng, thoát dịch âm đạo bất thường hoặc tiêu chảy. Chẩn đoán sớm là cơ hội tốt để điều trị thành công.
Tinh dịch chứa nhiều prostaglandins và sự hiện diện của nó trong âm đạo có thể gây cơn co tử cung. Những cơn co tử cung thường xuất hiện sau khoái cảm. Vì vậy không cần kiêng giao hợp trong thai kỳ bình thường nhưng cần phải tránh giao hợp trong thai kỳ có nguy cơ sinh non.
Thuốc lá là nguyên nhân của sinh non và chậm tăng trưởng trong tử cung nên thai phụ phải được khuyến khích bỏ thuốc lá.
Tập thể dục nhẹ không có hại, tuy nhiên cần tránh sự tập luyện quá sức trong lúc mang thai và ở những thai phụ có nguy cơ cao.
Chăm sóc tiền sản, đảm bảo khẩu phần ăn cân bằng và đầy đủ. Thiếu dinh dưỡng là nguyên nhân của chuyển dạ sinh non.
Ngoài ra còn có một số biện pháp dự phòng sinh non được áp dụng như là xác định nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao là bước đầu trong việc ngừa chuyển dạ sinh non, cần chú ý tiền căn sinh non và các trường hợp cổ tử cung mở sớm. Cần loại bỏ các yếu tố nguy cơ như ngưng hút thuốc, điều trị viêm nhiễm như viêm nha chu, viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo… Mặc dù có nhiều loại thuốc ngăn chặn chuyển dạ sinh non đã được đưa vào sử dụng, nhưng kết quả không phải lúc nào cũng thành công, do đó phòng bệnh vẫn tốt hơn là điều trị.
Với các chia sẻ cụ thể về nguy cơ lẫn biện pháp phòng chống sinh non là gì, thực hiện ra sao hy vọng các mẹ có thể đảm bảo thai kỳ an toàn cho bé & đầy đủ sức khỏe để hoàn thành thai kỳ chuẩn 40 tuần thai nhé.